ندای کابل
افزایش ۴۴ درصدی صادرات انگور قندهار؛ فرصتی تازه برای اقتصاد افغانستان
استان قندهار از دیرباز بهعنوان یکی از مهمترین مراکز تولید انگور در افغانستان شناخته میشود. آبوهوای مناسب، خاک حاصلخیز، و تجربه چند صد ساله باغداران در پرورش انواع انگور باعث شده که این محصول به یکی از برندهای کشاورزی کشور تبدیل شود. اعلام افزایش ۴۴ درصدی صادرات انگور قندهار به خارج از کشور، نه تنها یک خبر مثبت در عرصه کشاورزی است، بلکه میتواند نقطه عطفی در اقتصاد محلی و ملی نیز باشد. این رشد قابل توجه نشان میدهد که باوجود چالشهای فراوان در بخش زراعت، ظرفیتهای نهفتهای در بخش صادرات وجود دارد که میتوان با برنامهریزی بهتر آن را تقویت کرد.
دلایل افزایش صادرات
یکی از عوامل اصلی رشد چشمگیر صادرات انگور، گسترش مسیرهای حملونقل و بهبود امکانات سردخانهای در سالهای اخیر است. تاجران برای سالها با مشکل کمبود سردخانههای استاندارد و نبود وسایل نقلیه مجهز به سیستم سردسازی روبهرو بودند؛ مشکلی که اغلب باعث خرابشدن انگور در مسیر انتقال به کشورهای هدف میشد. اما افزایش تعداد سردخانهها و توجه بیشتر به بستهبندی مناسب، باعث شده محصول با کیفیت بالاتر و ضایعات کمتر به بازارهای خارجی برسد.
عامل دیگر، افزایش تقاضا در بازارهای منطقهای شامل پاکستان، هند، امارات و برخی کشورهای آسیای میانه است. هر سال در فصل برداشت، انگور تازه قندهار بهعنوان محصولی مرغوب و ارگانیک توجه بازرگانان را جلب میکند. در کنار این، رشد شبکههای تجاری و تعاملات میان تاجران افغان و کشورهای همسایه نقش مهمی در تسهیل مسیر صادرات داشته است.
نقش تکنیکهای نوین زراعت
یکی از دلایل موفقیت اخیر، افزایش آگاهی باغداران در استفاده از روشهای جدید پرورش تاکستانهاست. بسیاری از باغداران در سالهای اخیر با کمک نهادهای داخلی و بینالمللی، دورههای آموزشی در زمینه آبیاری قطرهای، مدیریت آفات، هرس علمی و برداشت صحیح محصول گذراندهاند. نتیجه این تغییرات، افزایش مقدار محصول در هر هکتار و بهبود کیفیت انگور بوده است.
همچنین، توجه به استانداردهای بینالمللی در بستهبندی و درجهبندی میوه، نقش اساسی در جذب مشتریان خارجی داشته است. کشورهای واردکننده معمولاً حساسیت زیادی نسبت به کیفیت، رنگ، اندازه و زمان نگهداری انگور دارند؛ بنابراین رعایت این معیارها از سوی باغداران و صادرکنندگان قندهاری باعث افزایش سهم آنها در بازارهای خارجی شده است.
مزایای اقتصادی برای منطقه
افزایش صادرات انگور تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد قندهار گذاشته است. از یکسو باعث رونق بازار کار برای کارگران فصلی در باغها و مراکز بستهبندی شده و از سوی دیگر درآمد باغداران افزایش یافته است. رشد صادرات همچنین به تقویت صنایع جانبی مانند تولید کارتن، مواد بستهبندی، خرید و فروش کود و سموم، و توسعه خدمات ترانسپورتی کمک کرده است.
در سطح کلانتر، صادرات بیشتر به معنای ورود ارز خارجی به کشور است؛ موضوعی که در شرایط اقتصادی کنونی افغانستان اهمیت ویژهای دارد. افزایش درآمد ارزی میتواند به ایجاد ثبات نسبی در بازار کمک کرده و زمینه را برای سرمایهگذاری بیشتر در بخش زراعت فراهم سازد.
چالشهای پیشرو
با وجود این پیشرفتها، صادرات انگور همچنان با چالشهایی روبهرو است. نبود سردخانههای کافی، هزینههای بالای انتقال، محدودیتهای گمرکی در برخی مرزها و نبود شبکه بازاریابی بینالمللی منسجم از جمله مشکلاتی است که تاجران و باغداران با آن مواجهاند. همچنین، رقابت با کشورهای دارای تولیدات انبوه مانند ایران و ترکیه، نیازمند ارتقاء بیشتر کیفیت و بستهبندی است.
جمعبندی
افزایش ۴۴ درصدی صادرات انگور قندهار یک دستاورد مهم برای بخش زراعت و اقتصاد افغانستان به شمار میرود. این رشد نشان میدهد که اگر به ظرفیتهای طبیعی، مهارتهای کشاورزان و توسعه زیرساختهای صادراتی توجه کافی شود، محصولات افغانستان میتواند جایگاه خود را در بازارهای جهانی بیش از پیش تقویت کند. تداوم این روند مستلزم سرمایهگذاری در بخشهای کلیدی مانند ذخیرهسازی، بستهبندی، بازاریابی و حملونقل است؛ امری که در صورت تحقق، آیندهای روشنتر برای باغداران قندهاری و اقتصاد ملی به همراه خواهد داشت.
ویسنده: فخریه حسنی
