په افغانستان کې واده کول نه یوازې یو شخصي انتخاب ګڼل کېږي، بلکې دا یو ټولنیز، کلتوري، او حتی مذهبي مسٔله ده. خو له بده مرغه، ځینې دودونه او غلط عرفونه د دې پر ځای چې د ژوند نوي پړاو ته اسانتیا برابره کړي، خنډونه جوړوي.
😔 غلط دودونه چې د واده مخه نیسي:
لوړې مهرونه (د پیسو غوښتنه): ډېری وخت د نجونو کورنۍ د مهر لپاره لوړې پیسې غواړي، چې دا بیا ځوانان له اقتصادي پلوه کمزوري کوي.
د لوڼو پیرودل او پلورل: په ځینو سیمو کې لا هم د نجونو واده د مال په توګه ترسره کېږي، چې دا د انساني حقونو خلاف عمل دی.
مجبورې وادونه: ځوانان ته انتخاب نه ورکول کېږي، بلکې کورنۍ پرېکړې کوي، چې دا بیا د تل پاتې اړیکو لامل نه کېږي.
قومپالنه او د طبقاتي نظام اثرات: ځینې خلک یوازې له خپل قوم یا طبقه سره واده کول غواړي، چې دا د ټولنې یووالی کمزوری کوي.
د عمر محدودیتونه: ځینې وخت د عمر له امله واده رد کېږي، که څه هم چې دواړه خواوې راضي وي.
د حل لارې څه دي؟
پوهاوی ورکول: د علماوو، معلمینو او رسنیو له لارې باید عام ذهنیت بدل شي.
قانوني اقدامات: باید د زور واده او د نجونو د حقونو خلاف عملونه قانوناً ونیول شي.
ځوانانو ته واک ورکول: باید ځوانان د خپل ژوند په اړه پرېکړې وکړای شي.
اقتصادي ملاتړ: باید د حکومت او خیرخوا مؤسسو لخوا د واده لپاره آسانتیاوې برابرې شي.
راټولونکی – لیکوال:
عصمت الله فاضلی