مقالات

 د ماشومانو نکاح د اسلام له نظره او د بشري حقونو له لیدلوري:

د ماشومانو نکاح د اسلام له نظره او د بشري حقونو له لیدلوري یو ډېر بحث‌انګیز موضوع ده. زه غواړم چه دا موضوع  چه زما په نظر یو  “مبتلا به” او زمونګ د اجتماعی  ضرورت بلل کیږی څو ټکی و وایم  زه د افغانستان ډیر ولایتونه  لکه بادغیس؛ ارزګان؛ قندهار؛ هرات ؛کابل؛ غزنی و نور شارونه لیدلی می ده چه …

بیشتر بخوانید »

جریان نفاق و پروژه مهاجرستیزی در ایران

در روز‌های گذشته، موضوع مهاجران، به‌ویژه اتباع افغانستانی، در ایران به محور حساسیت‌های اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. در این میان، جریانی شکل گرفته که با بهره‌گیری از عناصر نفاق و روایت‌های ساختگی، به ترویج مهاجرستیزی دامن می‌زند. تحلیلگران معتقدند که این جریان نه‌تنها از درون جامعه، بلکه بخشی از پروژه‌ای سازمان‌یافته از سوی دشمنان برای تضعیف همبستگی اجتماعی …

بیشتر بخوانید »

تحلیل سیاسی پیامدهای فاجعه‌بار محدودیت زبان فارسی/دری در افغانستان

  از منظر یک سیاست‌مدار علوم سیاسی، محدودیت زبان فارسی/دری، که زبان بینا قومی است و اکثریت مردم اکثر مردم افغانستان از تمام اقوام به آن آشنا بوده و یکی از ستون‌های هویت فرهنگی و تاریخی این کشور است، پیامدهای ویرانگری در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و ژئوپلیتیکی به دنبال دارد:   ۱– تضعیف انسجام ملی و تشدید گسست قومی زبان …

بیشتر بخوانید »

وحدت، سپرِ عقلانیت و قدرت

وحدت، سپرِ عقلانیت و قدرت در جهانی که پر از صداهای متضاد و ناهماهنگ است، صدای «اَذان» برای مسلمانان، آهنگی‌ست یکتا و هماهنگ؛ بانگی آسمانی که دل‌ها را صِدا می‌زند، نه فقط گوش‌ها را. در هر سرزمین اسلامی، همان کلمات، همان نغمه‌ها، و همان دعوت الهی تکرار می‌شود. این وحدت آوا، نشانه‌ای‌ست از هَماهنگی ریشه‌دار در بافت دینی و هویتی …

بیشتر بخوانید »

مهاجر غیرقانونی یا پناه جو؟ نگاه علمی و انسانی به مهاجرت در شرایط اضطراری

مقدمه واژه‌هایی چون «مهاجر غیرقانونی» و «پناه‌جو» در گفت‌وگوهای سیاسی و رسانه‌ای، به‌ویژه درباره مهاجرت‌های بحرانی، بسیار استفاده می‌شونداما هر یک حامل بار معنایی، حقوقی و اخلاقی خاصی‌ست. پرسش کلیدی اینجاست؛ آیا کسی که برای نجات جانش از دشمن فرار کرده و وارد کشوری دیگر شده، مهاجر غیرقانونی است یا پناه‌جو؟ برای پاسخ به این سوال، باید از منظر حقوق …

بیشتر بخوانید »

– دهمزنګ: د عدالت پر سنګفرش وینه

د ۱۳۹۵ کال د اسد په دویمه نېټه، په کابل ښار کې د هزاره او ډیرو اوسېدونکو له خوا د مظاهرو پر مهال، درې پرله‌پسې چاودنې د ځانمرګو بریدګرو له خوا د دهمزنګ په سیمه کې وشوې، چې له امله یې لږ تر لږه ۸۰ کسان خپل ژوند له لاسه ورکړ او تر ۲۳۰ ډېر نور ټپيان شول. دا پېښه …

بیشتر بخوانید »

قصه  حکمت خان غزنوی و راز نورون‌های آینه‌ای

در روزگاران قدیم، در شهر غزنین که بوی یاسمن‌هایش با نسیم دانش درمی‌آمیخت، جوانی به نام (حکمت خان) زندگی می‌کرد. پدرش، که مردی خردمند بود، همیشه به او می‌گفت: “پسرم! انسان، مانند رودخانه‌ای است که هر چه در آن بریزی، همان را به دریا می‌برد.” یک روز، حکمت خان به همراه دوستش فرهاد، که همیشه شاد و پرانرژی بود، به …

بیشتر بخوانید »

ظرفیت‌های معدنی افغانستان در سال ۲۰۲۵: گنج خوابیده در دل بحران‌ها

ظرفیت‌های معدنی افغانستان در سال ۲۰۲۵: گنج خوابیده در دل بحران‌ها افغانستان با دارا بودن منابع معدنی به ارزش تقریبی ۳ تریلیون دلار، همچنان یکی از کشورهای غنی از منظر ذخایر زیرزمینی است. اما بهره‌برداری مؤثر از این منابع، در سال ۲۰۲۵ با فرصت‌ها و چالش‌هایی پیچیده‌تر از گذشته مواجه شده است. این مقاله به بررسی داده‌های تازه، تحلیل فرصت‌های …

بیشتر بخوانید »

د ناوړه دودونو له امله د ځوانانو د واده ستونزې په افغانستان کې:

  په افغانستان کې واده کول نه یوازې یو شخصي انتخاب ګڼل کېږي، بلکې دا یو ټولنیز، کلتوري، او حتی مذهبي مسٔله ده. خو له بده مرغه، ځینې دودونه او غلط عرفونه د دې پر ځای چې د ژوند نوي پړاو ته اسانتیا برابره کړي، خنډونه جوړوي. 😔 غلط دودونه چې د واده مخه نیسي: لوړې مهرونه (د پیسو غوښتنه): …

بیشتر بخوانید »

📘 مکاتب افغانستان؛ جایی برای آموزش… یا تمرین مرگ تدریجی؟

تصور کن یک کودک، با موهای ژولیده و لبخندی که هنوز در جدال با خواب است، ساعت ۵ صبح بیدار می‌شود. نه برای رویا، نه برای علم، بلکه برای رفتن به جایی که به آن می‌گویند: “مکتب”. اما در آن‌جا چه می‌آموزد؟ مدیریت وقت؟ نه. مهارت حل بحران؟ نه. آمادگی برای زندگی؟ نه. او دارد تمرین می‌کند که چطور با …

بیشتر بخوانید »