فرهنگی

تحلیل سیاسی پیامدهای فاجعه‌بار محدودیت زبان فارسی/دری در افغانستان

  از منظر یک سیاست‌مدار علوم سیاسی، محدودیت زبان فارسی/دری، که زبان بینا قومی است و اکثریت مردم اکثر مردم افغانستان از تمام اقوام به آن آشنا بوده و یکی از ستون‌های هویت فرهنگی و تاریخی این کشور است، پیامدهای ویرانگری در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و ژئوپلیتیکی به دنبال دارد:   ۱– تضعیف انسجام ملی و تشدید گسست قومی زبان …

بیشتر بخوانید »

وحدت، سپرِ عقلانیت و قدرت

وحدت، سپرِ عقلانیت و قدرت در جهانی که پر از صداهای متضاد و ناهماهنگ است، صدای «اَذان» برای مسلمانان، آهنگی‌ست یکتا و هماهنگ؛ بانگی آسمانی که دل‌ها را صِدا می‌زند، نه فقط گوش‌ها را. در هر سرزمین اسلامی، همان کلمات، همان نغمه‌ها، و همان دعوت الهی تکرار می‌شود. این وحدت آوا، نشانه‌ای‌ست از هَماهنگی ریشه‌دار در بافت دینی و هویتی …

بیشتر بخوانید »

مهاجر غیرقانونی یا پناه جو؟ نگاه علمی و انسانی به مهاجرت در شرایط اضطراری

مقدمه واژه‌هایی چون «مهاجر غیرقانونی» و «پناه‌جو» در گفت‌وگوهای سیاسی و رسانه‌ای، به‌ویژه درباره مهاجرت‌های بحرانی، بسیار استفاده می‌شونداما هر یک حامل بار معنایی، حقوقی و اخلاقی خاصی‌ست. پرسش کلیدی اینجاست؛ آیا کسی که برای نجات جانش از دشمن فرار کرده و وارد کشوری دیگر شده، مهاجر غیرقانونی است یا پناه‌جو؟ برای پاسخ به این سوال، باید از منظر حقوق …

بیشتر بخوانید »

– دهمزنګ: د عدالت پر سنګفرش وینه

د ۱۳۹۵ کال د اسد په دویمه نېټه، په کابل ښار کې د هزاره او ډیرو اوسېدونکو له خوا د مظاهرو پر مهال، درې پرله‌پسې چاودنې د ځانمرګو بریدګرو له خوا د دهمزنګ په سیمه کې وشوې، چې له امله یې لږ تر لږه ۸۰ کسان خپل ژوند له لاسه ورکړ او تر ۲۳۰ ډېر نور ټپيان شول. دا پېښه …

بیشتر بخوانید »

قصه  حکمت خان غزنوی و راز نورون‌های آینه‌ای

در روزگاران قدیم، در شهر غزنین که بوی یاسمن‌هایش با نسیم دانش درمی‌آمیخت، جوانی به نام (حکمت خان) زندگی می‌کرد. پدرش، که مردی خردمند بود، همیشه به او می‌گفت: “پسرم! انسان، مانند رودخانه‌ای است که هر چه در آن بریزی، همان را به دریا می‌برد.” یک روز، حکمت خان به همراه دوستش فرهاد، که همیشه شاد و پرانرژی بود، به …

بیشتر بخوانید »

د ناوړه دودونو له امله د ځوانانو د واده ستونزې په افغانستان کې:

  په افغانستان کې واده کول نه یوازې یو شخصي انتخاب ګڼل کېږي، بلکې دا یو ټولنیز، کلتوري، او حتی مذهبي مسٔله ده. خو له بده مرغه، ځینې دودونه او غلط عرفونه د دې پر ځای چې د ژوند نوي پړاو ته اسانتیا برابره کړي، خنډونه جوړوي. 😔 غلط دودونه چې د واده مخه نیسي: لوړې مهرونه (د پیسو غوښتنه): …

بیشتر بخوانید »

☠️ قهوه؛ زهر نوین تمدن! زیبا، خوش‌بو، اما سمی و نابودگر

❌ اگر می‌خواهید کسی را بکُشید، نیازی به چاقو و گلوله نیست؛ فقط کافی‌ست فنجانی قهوه به دستش بدهید. 🕳 قهوه، گرگی‌ست در پوست بره؛ آهسته و پیوسته جان را می‌خورد، بی‌آن‌که ردِ دندانش را ببینی. 🧠 ذهن را می‌فریبد، دل را می‌لرزاند، و جسم را در هزارتوی زهرِ سیاهش اسیر می‌کند. ☕️ قهوه، همان‌ند نوش‌دارویی‌ست که به جام زهر …

بیشتر بخوانید »

آزمون دو ملت؛ تأملی اسلامی و حقوقی بر روابط ایران و افغانستان

در جهانی که مرزهای سیاسی گاهی فراتر از پیوندهای انسانی عمل می‌کنند، تعامل میان ملت‌ها بازتابی از عمق فرهنگی، باورهای الهی و ظرفیت هم‌زیستی آنان است. دو ملت ایران و افغانستان با اشتراک‌های دینی، زبانی و تاریخی، اکنون در فضای مهاجرت، بحران، هم‌زیستی و گاه تنش، در برابر آزمونی بزرگ الهی ایستاده‌اند: آزمونی برای سنجش ایمان، اخلاق و عدالت اجتماعی. …

بیشتر بخوانید »

د ښځو تعلیم او تحصیل په اسلام او لویدیځ فکرونو کې

  مقدمه: تعلیم د انسان د فکري، معنوي او ټولنیز پرمختګ لپاره تر ټولو مهمه وسیله ده. ښځې چې د ټولنې نیمایي برخه جوړوي، د تعلیم څخه بې‌برخې کول د ټولنې د پرمختګ مخنیوی دی. دا مقاله د اسلام او لویدیځ فکري بنسټونو پر اساس د ښځو د تعلیم ارزښت، نظریات او عمل ته لنډه کتنه کوي. د اسلام فکر …

بیشتر بخوانید »

د افغانستان مکاتب: ځای د زده کړې او که د تدریجي مړینې تمرین؟

  * تصور وکړه یو ماشوم، د ګډو وړو موږکانو او د خوب سره د مبارزې یوې څرخیانې لبخند سره، سهار ۵ بجې راپورته کیږي. نه د رؤیانو لپاره، نه د علم لپاره، بلکې د هغه ځای ته چې ورته یې “مکتب” وايي. * خو هلته هغه څه زده کوي؟ ۱- د وخت مدیریت؟ نه. ۲- د بحران حل کولو …

بیشتر بخوانید »