ندای کابل
در سال ۲۰۲۵، افغانستان با یکی از پیچیده‌ترین بحران‌های انسانی و امنیتی خود مواجه شده است. طبق گزارش‌های سازمان ملل، بیش از ۱.۷ میلیون مهاجر افغان از ایران و پاکستان به‌صورت اجباری به کشورشان بازگردانده شده‌اند. این موج گسترده بازگشت، در شرایطی رخ داده که افغانستان با فقر شدید، بیکاری، و نبود زیرساخت‌های اساسی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
یکی از نگران‌کننده‌ترین ابعاد این بحران، حضور گسترده کودکان در میان بازگشت‌کنندگان است. بیش از ۸۰۰ هزار کودک افغان، بسیاری بدون همراهی والدین یا سرپرست قانونی، در این روند اخراج شده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که هر ۳۰ ثانیه یک کودک افغان از کشورهای همسایه به افغانستان بازگردانده می‌شود. این وضعیت، نه‌تنها از منظر انسانی، بلکه از نظر امنیتی نیز تهدیدی جدی محسوب می‌شود.
سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن بارها هشدار داده‌اند که افغانستان ظرفیت لازم برای پذیرش این حجم از بازگشت‌کنندگان را ندارد. نبود خدمات درمانی، آموزشی، و اشتغال، موجب شده تا بسیاری از مهاجران بازگشتی در شرایطی بسیار آسیب‌پذیر قرار گیرند. این آسیب‌پذیری، زمینه‌ای مساعد برای سوءاستفاده گروه‌های افراطی و تروریستی فراهم کرده است.
تحلیل‌گران امنیتی معتقدند که گروه‌هایی مانند داعش و شبکه‌های جرایم سازمان‌یافته، با بهره‌گیری از فقر، ناامیدی و بی‌هویتی بازگشت‌کنندگان، به جذب نیرو از میان آن‌ها روی آورده‌اند. جوانانی که سال‌ها در خارج از افغانستان زندگی کرده‌اند و اکنون بدون حمایت اجتماعی به کشوری بازگشته‌اند که برایشان غریبه است، به‌راحتی می‌توانند هدف تبلیغات افراط‌گرایانه قرار گیرند.
از سوی دیگر، حکومت طالبان که اکنون قدرت را در افغانستان در دست دارد، فاقد ظرفیت اجرایی برای مدیریت این بحران است. نه‌تنها خدمات اولیه در بسیاری از مناطق وجود ندارد، بلکه ساختارهای حمایتی و نظارتی نیز تضعیف شده‌اند. این وضعیت، خطر افزایش فعالیت‌های تروریستی، قاچاق انسان، و مهاجرت غیرقانونی را در منطقه افزایش داده است.
سازمان ملل خواستار کمک‌های فوری و گسترده از سوی جامعه جهانی شده است. کاهش بودجه‌های بشردوستانه در سال‌های اخیر موجب شده تا بسیاری از برنامه‌های حمایتی متوقف شوند. در حالی که نیازهای انسانی در افغانستان به‌طور چشمگیری افزایش یافته، پاسخ جهانی همچنان ناکافی است.
در نهایت، بحران مهاجران افغان تنها یک مسئله داخلی نیست، بلکه تهدیدی فرامرزی است که می‌تواند به بی‌ثباتی منطقه‌ای و جهانی منجر شود. جامعه جهانی باید با درک ابعاد انسانی و امنیتی این بحران، از سطح وعده فراتر رفته و به اقدام عملی روی آورد. آینده میلیون‌ها انسان، به‌ویژه کودکان، در گرو تصمیمات امروز جهان است.
