کابینهی حکومت سرپرست افغانستان تصمیم گرفته است تا طرح پیشنهادی برای سرشماری نفوس کشور را مورد بررسی قرار دهد. در بیستمین نشست کابینه که روز دوشنبه، ۱۵ ثور برگزار شد، تصمیم گرفته شد که هیأتی ویژه تحت ریاست عبدالقاهر، رییس ادارهی احصائیه و معلومات، مسئول بررسی ابعاد مختلف این طرح باشد.
هدف از این بررسی، ارزیابی دقیق جنبههای مختلف سرشماری، از جمله روشهای اجرا، پیامدهای احتمالی، و تأثیر آن بر سیاستگذاریهای کلان کشور است. کابینهی حکومت سرپرست خواستار ارائهی گزارش نهایی این هیأت در جلسهی آینده شده است. با این حال، هنوز مشخص نیست که این طرح در چه زمانی تدوین شده و جزئیات آن چیست.
سرشماری نفوس در افغانستان همواره یکی از مسائل جنجالی بوده است، زیرا تخمینهای متفاوتی از جمعیت کشور وجود دارد. در سال ۱۴۰۳ خورشیدی، ادارهی احصائیه و معلومات جمعیت افغانستان را حدود ۳۵.۷ میلیون نفر اعلام کرد، اما برآوردهای برخی نهادهای سازمان ملل متحد این رقم را بیش از ۴۴ میلیون نفر تخمین میزنند. این اختلاف نظرها نشاندهندهی اهمیت و حساسیت بالای این موضوع است، زیرا آمار واقعی جمعیت تأثیر مستقیمی بر سیاستهای عمومی، برنامههای توسعهای و تخصیص منابع دارد.
در این میان، برخی اقوام غیر پشتون ابراز نگرانی کردهاند که روند سرشماری ممکن است مغرضانه باشد و به شکل مطلوبی منافع همه اقوام را منعکس نکند. این نگرانیها ناشی از عدم شفافیت در گذشته، امکان تأثیرگذاری سیاسی بر نتایج، و نحوهی جمعآوری اطلاعات است. مشارکت گستردهی نهادهای مستقل و بینالمللی میتواند اعتماد عمومی را افزایش داده و احتمال بروز هرگونه سوگیری را کاهش دهد.
برای تضمین بیطرفی سرشماری، لازم است اقدامات مشخصی صورت گیرد. از جمله، نظارت نهادهای بینالمللی، تشکیل کمیتهای شامل نمایندگان همه اقوام، استفاده از فناوریهای پیشرفته برای کاهش خطا، و انتشار گزارشهای شفاف و منظم. همچنین، دولت باید جلسات مشورتی با نمایندگان گروههای مختلف برگزار کند تا نگرانیهای عمومی بررسی و رفع شوند. اجرای صحیح این اقدامات میتواند به کسب اعتماد عمومی، کاهش تنشهای اجتماعی و استفادهی مؤثر از دادههای سرشماری در برنامههای توسعهی افغانستان کمک کند.