ندای کابل
دونالد ترامپ در نخستین سفر خارجی خود در دومین دوره ریاست جمهوری، در ریاض با احمد شرع، حاکم جدید سوریه، دیدار کرد. این ملاقات، نخستین دیدار یک رئیس‌جمهور آمریکا با رهبر سوریه در ۲۵ سال گذشته محسوب می‌شود. در جریان این دیدار، ترامپ لغو تحریم‌های شدید اعمال‌شده در دوران بشار اسد را اعلام کرده است.
احمد شرع، که پس از سقوط بشار اسد قدرت را به دست گرفت، مورد حمایت ترکیه و عربستان سعودی قرار دارد. در این دیدار، ترامپ از شرع خواست تا به پیمان ابراهیم با اسرائیل بپیوندد و در مبارزه با آنچه که آمریکا آن را تروریسم می داند، همکاری کند. این درخواست در چارچوب تلاش‌های آمریکا برای ایجاد تعادل جدید در معادلات قدرت منطقه‌ای مطرح شد. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، مبتکر اصلی این نشست بود، و رجب طیب اردوغان نیز به‌صورت تلفنی در این گفت‌وگوها شرکت داشت.
پیمان ابراهیم، که در سپتامبر ۲۰۲۰ با میانجی‌گری ایالات متحده منعقد شد، مجموعه‌ای از توافقات صلح میان اسرائیل و چند کشور عربی از جمله امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان است. هدف این پیمان، عادی‌سازی روابط دیپلماتیک و تقویت همکاری‌های اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک میان طرفین است. با این حال، فلسطین این توافق را خیانت به آرمان فلسطین دانسته و قویاً آن را محکوم کرد.
در ادامه این دیدار، ترامپ یکی از شروط اصلی برای عادی‌سازی روابط سوریه با آمریکا را اخراج گروه‌های فلسطینی از خاک سوریه اعلام کرد. گروه‌های فلسطینی طی دهه‌ها در سوریه مستقر بوده‌اند و از زمان اشغال فلسطین در سال ۱۹۴۸، سوریه میزبان جمعیت زیادی از پناهندگان فلسطینی بوده است. این درخواست بخشی از پنج شرط کلیدی واشنگتن برای کاهش تحریم‌های سوریه بود که شامل امضای پیمان ابراهیم و خروج نیروهای خارجی مسلح نیز می‌شد.
تحلیل مسیر سیاسی احمد شرع و تلاش‌های وی برای جلب حمایت غرب:
احمد شرع، به عنوان حاکم جدید سوریه، از زمان به قدرت رسیدن، الگوی رفتاری مشخصی را دنبال کرده که نشان‌دهنده گرایش وی به همکاری با غرب و اجتناب از رویارویی مستقیم با آمریکا است. بررسی دقیق تغییرات استراتژیک او حاکی از آن است که وی در تلاش است تا اعتماد قدرت‌های غربی را جلب کند و زمینه‌ای برای تعامل سیاسی و اقتصادی گسترده‌تر فراهم سازد.
یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تغییر رویکرد شرع، تغییر نام از “جولانی” به “شرع” است، که نشانه‌ای از تلاش برای بازتعریف هویت سیاسی خود و فاصله‌گیری از گذشته او تلقی می‌شود. علاوه بر این، کنار گذاشتن پوشش سنتی و استفاده از دریشی و نیکتایی رسمی غربی، در سطح نمادین، نشان‌دهنده تمایل او به پذیرش عرف دیپلماتیک جهانی و همسویی با معیارهای غربی است.
در سطح عملی، شرع در مواجهه با حملات اسرائیل به خاک سوریه هیچ واکنشی نشان نداده است؛ این تصمیم می‌تواند به عنوان تلاشی برای حفظ روابط با غرب تعبیر شود. علاوه بر این، پیشنهاد ساخت برج ترامپ در دمشق نیز از سوی وی مطرح شد، که آن را نمادی از همکاری اقتصادی با آمریکا مطرح کرد.
با تحلیل روند تحولات اخیر، به نظر می‌رسد شرع در حال پذیرش تدریجی خواسته‌های آمریکا بوده و سعی دارد با حفظ ظاهری مستقل، به یک متحد قابل اعتماد غرب تبدیل شود.
